De koffiecultuur in Italië
In Italië is koffie niet zomaar een drankje, maar een belangrijk onderdeel van het dagelijks leven. Van het piepkleine kopje espresso in de ochtend tot de snelle caffè na de lunch: koffie is overal aanwezig. Toch valt één ding op als je als toerist een bar in Italië binnenloopt. Mensen drinken hun koffie meestal niet zittend, maar juist staand aan de bar. Waarom is dat?
Staand koffie drinken: een eeuwenoude gewoonte
De traditie van staand koffie drinken bij Italiaanse bars gaat terug tot de 19e eeuw. Bars waren toen snelle ontmoetingsplaatsen waar mensen op weg naar hun werk of afspraak even binnenwipten. Het idee was om koffie snel en efficiënt te nuttigen. Deze gewoonte is nooit veranderd en is inmiddels een vast onderdeel van de Italiaanse cultuur geworden. Het hoort erbij en is voor veel Italianen zelfs een vorm van sociale etiquette.
Koffie als ritueel, niet als rustmoment
In tegenstelling tot landen zoals Nederland, waar koffie vaak wordt gedronken tijdens een pauze of een goed gesprek aan tafel, is het in Italië eerder een kort en krachtig moment. De focus ligt op de smaak en het effect van de koffie zelf. Door de koffie snel staand te consumeren — meestal in één of twee slokken — blijft het moment doelgericht en functioneel, zonder afleiding.
De rol van de Italiaanse bar
De Italiaanse bar is in veel opzichten anders dan wat wij onder een café of koffiebar verstaan. Het is een plek waar men snel binnenloopt voor een drankje, een praatje of een cornetto (ontbijtgebakje). De inrichting is hier ook op aangepast. De toonbank of ‘bancone’ staat centraal, met nauwelijks stoelen of tafeltjes, juist om deze snelle consumptie te stimuleren. De barista kent vaak zijn vaste klanten bij naam en weet exact hoe zij hun koffie drinken. De sfeer is informeel, efficiënt en sociaal.
Staand is goedkoper
Een andere reden is economisch van aard. In veel Italiaanse bars betaal je meer als je aan een tafeltje gaat zitten. Dit komt doordat het bedienen en opruimen van tafels extra kosten met zich meebrengt. Staand aan de bar je koffie drinken is dus niet alleen sneller, maar ook voordeliger. Vooral in toeristische steden zoals Rome of Florence kunnen de prijsverschillen aanzienlijk zijn.
De uitzonderingen: koffiedrinken op z'n toeristisch
Uiteraard zijn er uitzonderingen. In toeristische gebieden zijn cafés ingericht op bezoekers van buiten Italië, met zitplaatsen en uitgebreide menukaarten. Daar drinken mensen vaak uitgebreid cappuccino's of andere koffiespecialiteiten terwijl ze genieten van het uitzicht of een gesprek. Maar voor de gemiddelde Italiaan blijft koffie een kort en intens moment, ideaal om staand aan de bar te beleven.
Koffie in Italië begrijpen
Als je Italië echt wilt ervaren, moet je niet verwachten om rustig zittend aan een grote kop koffie je ochtend door te brengen. Probeer in plaats daarvan een bar op de hoek van de straat, bestel een espresso en drink hem staand op, direct aan de bar. Je zult merken dat je in slechts een paar minuten een traditioneel Italiaans gebruik hebt meegemaakt — inclusief een kort praatje met de barista of een vriendelijke 'buongiorno' van een andere klant. Dat is la dolce vita op zijn best.
